Trener, czyli kto? Osobowość i zawód trenera.

W listopadzie 2019 roku firma PERSO.in opublikowała raport z Ogólnopolskiego Badania Trenerów. Dzięki temu dowiedzieliśmy się  czym jest zawód trenera. Jacy są trenerzy w Polsce, jak dużo szkoleń prowadzą, z jakiej tematyki, czy sami też się kształcą?

Celem przeprowadzonego na ponad 670 osobach badaniu było poznanie funkcjonowania trenerów w Polsce.  Funkcjonowania zarówno w obszarze zawodowym, jak i pod względem osobowości.

Zgodnie z danymi z Rejestru Instytucji Szkoleniowych (RIS) w Polsce zarejestrowanych jest ponad 14 tysięcy takich podmiotów. Najliczniej reprezentowane są województwa mazowieckie i śląskie (po około 14%), najmniej licznie świętokrzyskie (niecałe 3%).

Zawód trenera

Wśród trenerów przeważają kobiety (ok 60%), co pokrywa się też z innymi przeprowadzanymi badaniami. Największa grupa to osoby w przedziale 35-54 lata, zdecydowanie najmniej stanowią osoby po 55 roku życia.

Większość trenerów pracuje na własny rachunek. Potwierdzeniem wyników badania są dane RIS, wg których ponad połowa podmiotów prowadzących szkolenia działa właśnie w ten sposób. Warto też zauważyć, że część trenerów łączy pracę jako trener w organizacji z pracą na własny rachunek.

Wyniki przeprowadzonego badania wskazują na szeroki zakres tematyki, w jakiej specjalizują się trenerzy. Zdecydowana większość wskazała więcej niż jeden obszar w jakim prowadzi szkolenia. Jedynie niecałe 9% czuje się dobrze i specjalizuje tylko w jednym temacie. Wśród najczęściej wskazywanej tematyki prowadzenia szkoleń znajdują się komunikacja, efektywność osobista, zarządzanie i przywództwo oraz sprzedaż i obsługa klienta. Każdy z tych obszarów wskazało ponad 30% badanych trenerów. Zdecydowanie najmniejszą popularnością cieszyły się logistyka oraz video i grafika z 1% wskazań.

Trener w Polsce szkoli średnio 51 osób miesięcznie. Rozpiętość jest oczywiście znacznie większa (są trenerzy, którzy szkolą do 10 osób, są i tacy, którzy szkolą znacznie powyżej 100. Dwie najbardziej wybijające się grupy to do 21 osób i między 51 a 100). Liczba szkolonych osób jednoznacznie łączy się z kwestią zarobków. Dla trenerów, dla których szkolenia są podstawowym źródłem dochodu średnia szkolonych osób miesięcznie jest dwukrotnie większa niż w przypadku trenerów, dla których szkolenia nie są podstawowym źródłem dochodu. Ciekawym zestawieniem jest również liczba dni w miesiącu poświęcanych na szkolenie. Dla ponad połowy trenerów jest to nie więcej niż 6 dni. I podobnie w tym przypadku liczba dni szkoleń w miesiącu ma bezpośredni związek z podstawowym źródłem utrzymania. Dla tych, dla których są to szkolenia, liczba dni szkoleń w miesiącu jest ponad dwukrotnie większa niż w przypadku tych trenerów, gdzie podstawowe źródło jest inne.

Uczą innych, ale czy siebie?

Przysłowie mówi, że uczymy się całe życie. Nie ma praktycznie zawodu, przy którym można się nauczyć raz i zaprzestać zdobywania nowej wiedzy. Zawód trenera niczym się w tym zakresie nie różni. Co więcej – można oczekiwać od osoby przekazującej wiedzę, że sama będzie ją zdobywać. Z jednej strony szkolą innych, z drugiej sami powinni nieustannie pracować nad swoim rozwojem. Przeprowadzone badanie przyniosło interesujące wyniki. Nacisk na własny rozwój, nieustanne kształcenie się kładą przede wszystkim trenerzy pracujący na własny rachunek. Ta grupa korzysta z dodatkowych kursów, szkoleń czy też treningu interpersonalnego. Inne zachowania widać z kolei u trenerów pracujących w organizacjach. W tej grupie odsetek osób samorozwijających się jest najniższy w przeważającej liczbie form samorozwoju.

E-learning – teraźniejszość czy przyszłość?

Najpopularniejszą formą pracy trenera pozostają szkolenia oraz warsztaty (ponad 70% trenerów wskazało, że w ten sposób wykonuje swoją pracę). Badanie pokazało również, że bardzo duże możliwości otwierają się przed e-learningiem. Pomimo, że został on wskazany jedynie przez 5% trenerów jako forma prowadzenia zajęć, to zestawiając te dane z informacją, że 92% pracodawców wykorzystuje szkolenia e-learningowe w swoich przedsiębiorstwach, jednoznacznie widać, że rynek zdalnych szkoleń ma przed sobą przyszłość i dynamicznie może się rozwijać (coraz więcej przedsiębiorców chce korzystać z takiej formy, dostrzegając korzyści z tego płynące, przede wszystkim zdecydowanie niższe koszty przeszkolenia pracowników niż w przypadku tradycyjnych szkoleń). Dodatkowo należy zauważyć, że Polska w 2016 roku znalazła się w pierwszej piątce krajów z największym wzrostem popularności szkoleń w formie e-learningu. Zapotrzebowanie rynku na ten rodzaj szkoleń stale wzrasta – szczególnie uwidoczniło się to w ostatnich kilku tygodniach., Wyraźnie wskazuje to na kierunek, w którym trenerzy powinni podążyć.

Osobowość trenera

Badanie przeprowadzone przez PERSO.in obejmowało nie tylko zawód trenera, ale również obszar jego osobowości. Do najciekawszych badanych obszarów należało zaufanie. Wyniki pokazały, że trenerzy mają znacznie większe zaufanie do innych ludzi niż cała populacja ogółem. Wg badania trenerzy są prostolinijni, a więc szczerze ujawniają swoje odczucia (aczkolwiek tutaj zależne jest też to od sposobu pracy). Trenerzy jawią się też jako grupa osób o dużej wrażliwości społecznej (większej niż ogół populacji), mająca dużą wyobraźnię i wysoką wrażliwość estetyczną.

Trenerzy są też otwarci na nowe wyzwania, działania i idee. Z badania wynika również, że prawie ¾ trenerów ma wysoką otwartość na wartości, a więc są gotowi do ponownej analizy przyjętych wartości, zarówno społecznych, jak i religijnych. Pozwala im to na otwarte podejście do osób o innych podglądach i unikanie ich oceniania, a podążanie w kierunku akceptacji. Trenerzy zdecydowanie mniej odczuwają niepokój, cechuje ich niskie nasilenie gniewu. Grupa ta też jest mniej podatna na depresję oraz lepiej sobie radzi z presją niż ogół populacji. Takie cechy osobowościowe predestynują ich do stawania się niejako liderami dla osób szkolonych, potrafiącymi zainteresować i poprowadzić grupę. Oczywiście pytaniem otwartym jest, czy trzeba mieć określone cechy żeby zostać dobrym trenerem, czy też można będąc trenerem wypracować w sobie cechy pozwalające być cenionym, dobrym i skutecznym w tym, co się robi.

Źródło danych: Raport z Ogólnopolskiego Badania Trenerów przygotowany przez firmę PERSO.in